De Amerikaanse management professor Edgar Schein ontwikkelde in de jaren tachtig een organisatiecultuur model om de cultuur binnen een bedrijf of organisatie inzichtelijker te maken.
Schein onderscheidt binnen organisatieculturen drie verschillende niveaus:
1. Artefacten en symbolen.
De dingen die zich aan de oppervlakte van de organisatie bevinden. Het zijn zichtbare elementen zoals: logo´s, architectuur, structuren, processen en bedrijfskleding.
2. Waarden en normen.
De idealen en bijbehorende gedragsregels waarmee strategieën, doelstellingen en filosofieën door de organisatie in de openbaarheid worden gebracht.
3. Veronderstellingen.
Deze zitten diep in de kern van de organisatiecultuur en worden als vanzelfsprekend en onbewust gedrag ervaren. Veronderstellingen zijn moeilijk van binnenuit te herkennen.
De drie niveaus van een organisatiecultuur worden in de praktijk als een ui weergegeven, waarbij elke ring van het ui een niveau voorstelt. Aan de buitenkant bevindt zich de ring die redelijk aan te passen en te veranderen is. Hoe dieper de laag, hoe moeilijker aan te passen.
Bij cultuurverandering dient men te beseffen dat het om een transformerend proces gaat, eerst moet er gedrag worden afgeleerd voordat er nieuw gedrag wordt aangeleerd. Ook wanneer er een verschil ontstaat tussen de gewenste en de heersende cultuur, dienen er cultuurinterventies plaats te vinden.
Aldus een toolshero.nl artikel over de eerste verantwoordelijkheid van bestuurders.
