Het model beschrijft negen verschillende persoonlijkheidstypen en brengt elk van deze typen in kaart op een negenpuntsdiagram dat illustreert hoe de typen zich tot elkaar verhouden.

Bij elk punt hoort een van de zogenaamde basistypen:

1. Perfectionist. Realistisch, consciëntieus, grondig en principieel.
2. Helper. Warm, betrokken, hulpvaardig en verzorgend.
3. Presteerder. Energiek, optimistisch, zelfverzekerd en doelgericht.
4. Individualist. Gevoelig, warm en scherpzinnig.
5. Waarnemer. Introvert, leergierig, analytisch en inzichtelijk.
6. Loyalist. Verantwoordelijk, betwijfelend, betrouwbaar en loyaal.
7. Optimist. Energiek, levendig en optimistisch.
8. Leider. Direct, onafhankelijk, zelfverzekerd en beschermend.
9. Vredestichter. Ontvankelijk, goedaardig en ondersteunend.

De basistypen zijn verdeeld over drie centra:

1. Emotioneel centrum. Harttypen reageren vanuit de emotie. Voor deze typen is het begrijpen van anderen heel belangrijk. Ze ontlenen hun eigenwaarde aan het contact met anderen.
2. Intellectueel centrum. Hoofdtypen reageren vanuit het denken. Ze zijn geïnteresseerd in het maken van afwegingen.
3. Lichamelijk centrum. Buiktypen reageren vanuit hun instinct. Ze zijn geïnteresseerd in veiligheid.

Het Enneagram geeft ook een dynamiek aan tussen de basistypen. Ook al past één bepaald basistype het beste bij je, het geeft nooit een volledig beeld van je karakter. Ook andere basistypes komen in bepaalde omstandigheden naar voren:

1. Vleugelpunten, de punten die aan beide zijden van je basispunt liggen.
2. Stresspunt, het type waar je naar overstapt wanneer je onder spanning komt te staan. Volg de pijl vanuit je basispunt.
3. Ontspanningspunt, het type waar je naar toe gaat wanneer je je goed en veilig voelt. Het punt van waaruit een pijl naar je basispunt toegaat.

Aldus een uitleg in een agile4all.nl en een 2reflect.nl artikel over het ontwikkelen van emotionele intelligentie.